Tentakel 32

Tentakel 32
Nummer 32 - 25 januari 2017

 
Insecten voor plantenliefhebbers

Zaterdag 28 januari 2017

Planten en insecten hebben een nauwe relatie. Veel planten zijn afhankelijk van insecten voor bestuiving maar nog veel meer insecten zijn afhankelijk van planten voor hun voedsel. Die voedselrelaties zijn nauw en honderden in Nederland voorkomende insecten zijn afhankelijk van slechts een of enkele planten. Sommige planten worden door insecten met rust gelaten terwijl andere heel populair zijn en een eigen mini-ecosysteem vormen.

De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat het langzamerhand minder slecht gaat met de Nederlandse natuur. Twee groepen lijken het onverminderd slecht te doen: vlinders en bijen. Is het toeval dat deze beide een directe voedselrelatie met planten hebben? Op deze studiedag staat de relatie tussen planten en insecten centraal en proberen we een beeld te krijgen van hoe planten de verspreiding en trend van insecten bepalen.

De dag vindt plaats in Vergadercentrum Domstad op 10 minuten lopen van Utrecht Centraal en is gratis toegankelijk voor iedereen die geïnteresseerd is.

Programma

10:00 Ontvangst met thee en koffie
10:30 Opening - Bart van Tooren, voorzitter EIS Kenniscentrum Insecten
10:40 Fytofage insecten, hoeveel hebben we er en op welke planten zitten ze? - Vincent Kalkman
11:00 Voor insecten relevante ontwikkelingen in de flora - Baudewijn Odé
11:20 Boorvliegen en planten - John Smit
11:40 Mysterie Planten Competitie - Bart Achterkamp
12:00 Lunch (zelf meebrengen of in de omgeving nuttigen)
13:30 Minerende vlinders als plantentaxonomen: een evolutionair perspectief - Erik van Nieukerken
13:50 Damhert, planten en insecten - Michiel Wallis de Vries
14:10 Planten en bladwespen - Ad Mol
14:30 Trends van nachtvlinders in relatie tot hun voedselplant - Jurriën van Deijk
14:50 Ongewervelden in 2016 - Roy Kleukers
15:00 Koffie en theepauze
15:30 Galvormende insecten, een overzicht van hun levenswijze - Matthijs Courbois
15:50 Uitslag Mysterie Planten Competitie - Bart Achterkamp
16:10 Sluiting

top

Natuurhistorisch Genootschap in Limburg: Genootschapsdag 2017

Op zaterdag 4 maart 2017 organiseert het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg de 20e editie van de Genootschapsdag.

Deze gratis toegankelijke bijeenkomst is de ontmoetingsdag voor Limburgse natuurliefhebbers, zowel leden als niet-leden. Naast een uitgebreid lezingenprogramma is er ook weer een informatie- en boekenmarkt. Hier kunt u zowel nieuwe als gebruikte natuurboeken aanschaffen. Ook zijn er verschillende terreinbeheerders aanwezig zodat u contacten kunt leggen om te gaan monitoren en uw bijzondere vondsten kunt melden.

De Genootschapsdag vindt plaats in het Bisschoppelijk College Broekhin, Bob Bouwmanstraat 30-32 te Roermond. Het programma start om 10.00 uur (zaal open om 9.30 uur) en duurt tot 16.30 uur. Tussen 12.00 en 13.30 uur kan de boeken- en informatiemarkt bezocht worden, evenals tussen 14.30 en 15.00 uur.

Tijdens het ochtendprogramma lichten leden van de studiegroepen in korte presentaties de bijzondere vondsten op hun studiegebied toe.

In de middag worden langere lezingen verzorgd. De dag wordt afgesloten met een borrel.

In verband met de catering verzoeken we u om u aan te melden via genootschapsdag.nhgl.nl. Koffie en thee zijn de hele dag verkrijgbaar.

Verdere informatie kunt u verkrijgen via het kantoor van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg, Godsweerderstraat 2, 6041 GH Roermond, tel. 0475-386470 of via e-mail kantoor@nhgl.nl.


Voorlopig programma. Het meest actuele programma is te vinden op nhgl.nl/genootschapsdag.

10.00-12.00 Ochtendprogramma

Natuurlijk Kerkrade, een leuk project in eigen stad - Olaf Op den Kamp, IVN Kerkrade

De wantsenstudiegroep, een nieuwe studiegroep van het NHGL - Wantsenstudiegroep

Het belang van meerjarige observatiereeksen, de Mannetjesorchis - Jean Claessens & Jacques Kleijnen

Genootschapsweekend 2017 in het Swalmdal - Olaf Op den Kamp, kantoor Natuurhistorisch Genootschap

Waterzakdiertje - Erik Binnendijk, Waterschap Limburg

Boktorren in het Limbrichterbos - Rob Geraeds

40 jaar Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeven - Susanne Hanssen, SOK

Die Libellen Nordrhein-Westfalens: Was gibt es hinter der Grenze? - Ulrich Haese (Libellenatlas NRW)

Slijmzwammen, het Spica-herbarium - Mark Smeets (Paddenstoelenstudiegroep Limburg)
12.00-13.30 Boeken- en informatiemarkt
13:30-16.00 Middagprogramma

Opmars van de Aziatische modderkruiper - Erik Binnendijk, Vissenstudiegroep

Migratie en dispersie van Wilde zwijnen in het grensgebied - René Janssen, Bionet Natuuronderzoek

Naar een hogere natuurkwaliteit in onze bossen? Met geduld alleen komen we er niet! - Patrick Hommel, Alterra

Bioblitz Gaiazoo - Hanneke de Boer, Gaiazoo

De Roer, de fauna weerspiegelt de kwaliteitsontwikkeling in 50 jaar - Harry Tolkamp (Waterschap Limburg)
16:30 Borrel

top

Excursies: Werkgroep Spinnen EIS-Kenniscentrum Insecten

Ik heb het plan opgevat om weer spinnenexcursies te gaan organiseren. In het verleden deden we dat elk jaar, vaak ook samen met de collega's van ARABEL, de Belgische arachnologen-vereniging. Dat stopte toen het aantal Nederlandse deelnemers sterk daalde en het niet realistisch meer was om nog met voorstellen te komen. Inmiddels zijn er veel nieuwe en enthousiaste personen bij gekomen.

Na een kleine peiling onder mogelijke deelnemers kan nu worden gemeld dat de excursies volgend jaar zullen doorgaan, omdat er voldoende belangstelling blijkt te zijn. Er zijn een aantal suggesties voor te bezoeken gebieden binnengekomen en daaruit zal een keuze worden gemaakt.

Een van de excursies zal worden gecombineerd met de 1000-soortendag, die EIS-Nederland organiseert of helpt organiseren. Daarnaast nog een tweede excursie. De bedoeling is om samen al verzamelend meer over families, soorten en hun biotopen en gedrag te leren - voor zover de deelnemers dat nodig hebben. Bij elke soort past een verhaal, maar de verhalen kunnen vaak nog worden aangevuld met nieuwe details.

Wie in principe voor deelnemen voelt mag mij een bericht sturen (helsdingen@naturalis.nl). Ook de mensen die eerder al aangaven dat zij er voor voelden graag dat herhalen. Dat bericht verplicht nog tot niets. Volgend voorjaar kom ik dan met een voorstel voor datum en plaats aan alle personen die zich in principe hebben opgegeven.

De excursie is bedoeld voor zowel "beginners als gevorderden", dus iedereen is welkom.

Peter van Helsdingen

top

Nederlandse Faunistische Mededelingen 47

De afgelopen maand is nummer 47 van de Nederlandse Faunistische Mededelingen verschenen.

Daarin weer diverse nieuwe en herontdekte soorten en bijzondere waarnemingen voor de Nederlandse en/of Belgische fauna. Daaronder exotische platwormen in Nederland, kassprinkhanen (Diestrammena asynamora) in een Fries verpleeghuis, nieuwe vondsten van zwarte weduwen (Latrodectus) in Nederland, de herontdekking van de boszandbij (Andrena coitana) en een nieuwe zandworm, blaaskopvlieg en weinigpoot voor de Nederlandse fauna.

Verder een eerste overzicht van de Nederlandse astigmate mijten (Acari: Oribatida: Astigmatina).

Het nummer is inmiddels bij alle donateurs van EIS in de bus gevallen.

Voor overige geïnteresseerden is nummer 47 voor € 15,- te bestellen via eis@naturalis.nl. De factuur wordt meegestuurd met de bestelling.

Je kunt natuurlijk ook donateur worden. Je ontvangt dan behalve de NFM ook de papieren EIS-Nieuwsbrief en de Entomologische Tabellen gratis. Opgeven als donateur kan via een mailtje aan eis@naturalis.nl of via deze webpagina.

Roy Kleukers


Inhoud

1-10 Exotische landplatwormen in Nederland (Plathyhelminthes: Tricladida) - S. de Waart
11-16 Grote populatie van de kassprinkhaan Diestrammena asynamora) in Fries verpleeghuis (Orthoptera) - R.M.J.C. Kleukers & D. Nieuwenhuis
17-26 Nieuwe vondsten van weduwen Latrodectus in Nederland (Araneae: Theridiidae) - J. Noordijk
27-30 Eerste vondst van de vulkaanworm Maxmuelleria lankesteri in Nederland (Echiura) - M.A. Faasse
31-37 De boszandbij Andrena coitana herontdekt in Nederland (Hymenoptera: Apidae) - H. Nieuwenhuijsen
39-42 Duistere blaaskopwesp Leopoldius calceatus nu ook in Nederland (Diptera: Conopidae) - J.T. Smit, I.P. Raemakers & R. Aussems
43-47 De weinigpoot Pauropus lanceolatus nieuw voor de Nederlandse fauna (Myriapoda: Pauropoda) - K. Lock, P. Boer & M.P. Berg
49-87 Provisional checklist of the astigmatic mites of the Netherlands (Acari: Oribatida: Astigmatina)- Siepel, H., H.J.W.M. Cremers & B. Vierbergen

top

Nieuwsbrief Spined

Eind vorig jaar verscheen aflevering 36 van SPINED. Deze aflevering bevat onder andere artikelen over de import van spinnen naar Nederland, Corsicaanse spinnen and pseudoschorpioenen, Poecilochroa taborensis in Griekenland en Cyprus, de status van Zoropsis spinimana in Nederland en spinnen uit Basilicata and Calabria, Italië.

Verder korte berichten over de spin van het jaar, een nieuwe exoot in Nederland, monitoring van Dolomedes plantarius in het Waterloopbos, een boekbespreking en zoals gebruikelijk Opilionieuws en de recente wijzigingen in de nomenclatuur.

Nieuwsbrief Spined is voor iedereen gratis beschikbaar via de pagina van de EIS-werkgroep spinnen.

Peter van Helsdingen


Inhoud

1 Redactioneel - P.J. van Helsdingen
2-4 Transport van spinnen naar Nederland: een voorbeeld van een bedrijf in Papendrecht - J. Bink
5-15 A small study of the Corsican spider and pseudoscorpion fauna (Araneae, Pseudoscorpiones) - J. Lissner
16-21 First records of Poecilochroa taborensis Levy, 1999 (Araneae: Gnaphosidae) from Greece and Cyprus with notes on some closely related species - J. Lissner1 & M. Chatzaki
22-24 Zoropsis spinimana (Dufour, 1820), de valse wolfspin: exoot of inheems? - P.J. van Helsdingen
25-44 On some spiders (Arachnida, Araneae) of Basilicata and Calabria, Italy - S. IJland & P.J. van Helsdingen
45 Spin van het jaar 2017: Nuctenea umbratica - P.J. van Helsdingen
45 Nieuwe exoot in Nederland - P.J. van Helsdingen
46 Recente wijzigingen nomenclatuur - P.J. van Helsdingen
46 Monitoring Dolomedes plantarius in het Waterloopbos - P.J. van Helsdingen
47-48 Boekbespreking: Spider families of the world and their spinnerets - J. Noordijk
48 30e Congres van de European Arachnological Society
49-54 Opilionieuws - Nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens
55 Availability of distribution data of spiders in the Netherlands and Europe
55 Excursie van Werkgroep spinnen van EIS-Nederland, zie ook hier

top

ET 10: De Nederlandse breedvoetvliegen en basterdbreedvoetvliegen (Platypezidae & Opetiidae)

Breedvoetvliegen zijn kleine vliegjes die de gewoonte hebben om snel over bladeren te lopen. De vrouwtjes gaan vaak bont gekleurd door het leven, met patronen van zilverachtige, grijze, gele of rode vlekken en bandjes. De mannetjes dragen meestal deftige zwartfluwelen kostuums, afgewerkt met subtiele grijze accenten.

De meeste breedvoetvliegen zie je in de herfst. Dit heeft te maken met de levenswijze van de larven, die zich voeden met paddenstoelen. De relaties van breedvoetvliegen met paddenstoelen zijn zeer specifiek. Zo zijn sommige soorten gebonden aan champignons, andere aan elfenbankjes, parasolzwammen, elzenweerschijnzwammen of honingzwammen.

Met deze Entomologische Tabel kunnen alle 36 uit Nederland bekende soorten breedvoetvliegen op naam gebracht worden, evenals 12 extra soorten die in aangrenzende landen voorkomen. Twaalf soorten worden hier voor het eerst gemeld. Daarnaast komt ook de enige Europese soort van de verwante familie van de basterdbreedvoetvliegen aan bod. Ter gelegenheid van deze publicatie hebben alle soorten voor het eerst een Nederlandse naam gekregen. Van elke soort wordt de huidige kennis over de biologie en de verspreiding in Nederland besproken.


Abonnees van Nederlandse Faunistische Mededelingen (NFM) ontvangen Entomologische Tabellen gratis. Leden van de NEV kunnen op de website (www.nev.nl) aangeven of ze ET (eveneens gratis) willen ontvangen. Losse delen zijn te bestellen door dit formulier in te vullen of een mailtje te sturen naar eis@naturalis.nl. De prijs voor dit deel is 15,- euro.

Menno Reemer & Herman de Jong 2016
De Nederlandse breedvoetvliegen en basterdbreedvoetvliegen (Platypezidae & Opetiidae)
Nederlandse Entomologische Vereniging, Naturalis Biodiversity Center, EIS Kenniscentrum Insecten, 133 pp.

top

Determinatietabel voor Nederlandse kniptorren

Kniptorren (Elateridae) vormen een fascinerende familie van kevers, die direct herkenbaar zijn aan hun vermogen met een 'klik' op te springen. Deze tabel behandelt de 76 in Nederland gemelde kniptorren.

De tabel is gemaakt voor maximale bruikbaarheid in het veld. Er worden zo veel mogelijk met blote oog of loep zichtbare kenmerken gebruikt. Met meer dan 30 kleurenfoto's worden alle algemene soorten afgebeeld en de lastigste determinatiekenmerken extra verduidelijkt. Van alle soorten worden kort voorkomen en ecologie behandeld.

Het boekje is te bestellen voor 5 euro via de website van de Jeugdbondsuitgeverij.

Anne Krediet & Koen Verhoogt 2017
Determinatietabel voor Nederlandse kniptorren
Jeugdbondsuitgeverij.

top

Determinatietabellen grote langpootmuggen compleet

Eind 2016 is deel 14 van een serie determinatiesleutels over langpootmuggen beschikbaar gekomen. De auteurs zijn Kris Peeters en Pjotr Oosterbroek.

Dit is het laatste deel, waardoor nu alle grotere langpootmuggen en verwante families van de Benelux op naam gebracht kunnen worden. De kleine soorten kunnen alleen op basis van het mannelijk genitaal op gedetermineerd worden.

De serie kan gratis gedownload worden vanuit de literatuursectie van de Catalogue of the Craneflies of the World. Zoek daarbij met "Author" 'Peeters'.

Foto: houtlangpootmug Tanyptera atrata, Roy Kleukers

top

Kijk op Exoten 17 + 18

Kort na de vorige Tentakel verscheen nummer 17 van Kijk op Exoten en inmiddels is ook het eerste nummer voor 2017 verschenen.

In deze nummers onder andere het periodiek overzicht van nieuwe exoten, het mediterraan draaigatje (Tapinoma nigerrimum) en de Chinese wolhandkrab (Eriocheir sinensis).

Op de laatste pagina van de nieuwsbrief zie je hoe je je ook aan kunt melden.

Kijk op Exoten Nummer 17 is hier en nummer 18 hier te downloaden.

top

Nieuws van Bestuivers.nl

Meer soorten bijen in het Hulshorsterzand
Het Hulshorsterzand op de Veluwe is één van de grootste stuifzandgebieden in Noordwest-Europa. Als gevolg van vermesting dreigde dit bijzondere gebied het zelfde lot te ondergaan als veel andere stuifzanden: het groeide langzaamaan dicht. Hiermee zou de bijzondere fauna van dit gebied, waaronder diverse soorten bijen en graafwespen, gaan verdwijnen. Natuurmonumenten stak hier samen met de Provincie Gelderland een stokje voor in het kader van een Europese LIFE-subsidie. Dichtgegroeide delen werden weer open gemaakt om de dynamiek van het stuifzand te herstellen. In de omringende heideterreinen werd schapenbegrazing ingevoerd om vergrassing tegen te gaan.

In 2016 voerde EIS Kenniscentrum Insecten een inventarisatie uit van de bijen en graafwespen in het Hulshorsterzand. Dit was een herhaling van een op dezelfde wijze uitgevoerde inventarisatie in 2007. De resultaten uit beide jaren zijn vergeleken in een zojuist verschenen rapportage. Hieruit blijkt dat het aantal bijensoorten is toegenomen van 15 naar 29. Voor de graafwespen laat het soortenaantal geen overduidelijke groei zien: van 22 in 2007 naar 25 in 2016. Een verklaring voor de toegenomen bijenrijkdom zou kunnen liggen in een toegenomen bloemenrijkdom in het terrein.

Bijzonderheden onder de aangetroffen bijen zijn de heidezandbij Andrena fuscipes, de bosbesbij A. lapponica, de veenhommel Bombus jonellus, de grote veldhommel B. magnus en de kortsprietgroefbij Lasioglossum brevicorne. De soortenlijst van de graafwespen telt twee zeer zeldzame soorten: Miscophus spurius en Oxybelus quattuordecimnotatus. Beide soorten leven in warme, droge zandgebieden, waarbij M. spurius een echte stuifzandspecialist is.

De rapportage is hier te downloaden.

Meer bijenkasten leidt tot lagere dichtheden wilde bestuivers
Er was al het een en ander bekend over voedselconcurrentie tussen honingbijen en wilde bijen. Maar wat betekent het nu voor de wilde bijen en andere bestuivers in een gebied wanneer daar (honing)bijenkasten worden geplaatst? Heeft dit een meetbaar effect op hun populaties?

Dit onderzochten Zweedse onderzoekers in 44 Zweedse koolzaadvelden. De onderzoekers plaatsten bijenkasten bij 23 koolzaadvelden, terwijl ze er voor zorgen dat er bij de overige 21 velden geen bijenkasten in de buurt waren. Vervolgens maten zij de dichtheden van bloembezoekende insecten in de velden. De resultaten zijn deze week gepubliceerd in het tijdschrift Proceedings of the Royal Society B.

De onderzoekers zagen dat de dichtheden van hommels, solitaire bijen, zweefvliegen en andere bloembezoekers afnamen in de koolzaadvelden wanneer er bijenkasten werden geplaatst. Dit effect zagen ze in verschillende landschapstypen en bij verschillende oppervlakten van koolzaad. Bovendien waren de dichtheden aan wilde bestuivers dichtbij de bijenkasten lager dan verder hier vandaan.

Het artikel is hier te vinden.

Overige berichten Menno Reemer

top

Invasie van de platwormen


Exotische landplatwormen worden met potplanten naar Europa vervoerd en kunnen zich soms buiten handhaven. Deze vraatzuchtige wormen worden tot 50 cm lang en zijn moeilijk te bestrijden. Omdat ze regenwormen eten vormen ze een bedreiging voor de bodemkwaliteit, in de natuur, maar ook in de landbouw. In Nederland zijn drie soorten vastgesteld, maar dit is waarschijnlijk het topje van de ijsberg.

Sytske de Waart van de Werkgroep Landplatwormen van EIS Kenniscentrum Insecten schreef een artikel in de Nederlandse Faunistische Mededelingen en samen met en Ronald Sluys van Naturalis een Natuurbericht waarin de drie soort worden voorgesteld.

Ook Vroege Vogels besteedde aandacht aan dit item. Het fragment van zondag 15 januari is hier te beluisteren.

Literatuur
Waart, S. de 2016
Exotische landplatwormen in Nederland (Plathyhelminthes: Tricladida)
Nederlandse Faunistische Mededelingen 47: 1-10

Foto: Marionfyfea adventor, Marco Faasse.

top

Agenda t/m maart 2017
28 januari Insecten voor plantenliefhebbers deze nieuwsbrief
28 januari Studiedag Bladwespen Werkgroep Aculea - Natuurpunt
4 februari BRAKONA contactdag 2017 Vlaams-BRabantse KOepel voor NAtuurstudie
9 februari Varia-avond met diverse lezingen waaronder schildwantsen Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
11 februari NEV-Winterbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
11 februari ANKONA contactdag 2017 ANtwerpse KOepel voor NAtuurstudie
18 februari Vlaamse Libellen Studiedag Libellen Vereniging Vlaanderen vzw
25 februari Sectie Snellen, Voorjaarsbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
25 februari 56e verenigingsdag Nederlandse Malacologische Vereniging
26 februari Studiedag Goudwespen Werkgroep Aculea - Natuurpunt
4 maart Sektie Everts, Voorjaarsbijeenkomst Nederlandse Entomologische Vereniging
4 maart Genootschapsdag Natuurhistorisch Genootschap in Limburg
18 maart Mierenwerkgroep, Studiedag Nederlandse Entomologische Vereniging
18 maart Studiedag Nederlandse Vereniging voor Libellenstudie
25 maart 57e verenigingsdag Nederlandse Malacologische Vereniging

top

Van de redactie

Dit is het tweeendertigste nummer van Tentakel, de digitale nieuwsbrief over ongewervelde dieren. Deze nieuwsbrief verschijnt onregelmatig naast de reguliere papieren EIS-nieuwsbrief.

In de nieuwsbrief is plaats voor allerlei korte berichten die het onderzoek aan ongewervelden in Nederland aangaan: berichten van het EIS-bureau, oproepen, bijzondere en fenologische waarnemingen, aankondiging van rapporten en boeken en een activiteitenagenda. Ook al uw bijdragen zijn welkom. U kunt deze sturen naar eis@naturalis.nl.

De nieuwsbrief is opgezet als Internetpagina (in HTML) en kan in de meest gangbare e-mailprogramma's worden gelezen. Met de berichtopmaak/e-mailindeling ingesteld op (originele) HTML ziet u behalve tekst ook plaatjes en kunt u via de blauwe links eenvoudig alleen dat nieuws er uit pikken dat u interesseert. Mocht u problemen hebben met het instellen van het HTML-formaat in uw e-mailprogramma schroom dan niet en neem gerust contact op. Of probeer het hier met uw webbrowser.

Mocht u geen belangstelling (meer) hebben voor deze nieuwsbrief: een retour-mailtje naar dit adres is voldoende om uw e-mailadres te verwijderen van deze mailinglist. Aanmelden op dit adres is vanzelfsprekend ook mogelijk.

Ed Colijn

top

Index

De reeds verschenen nummers van Tentakel.

Tentakel 69 - 12 april 2023
Tentakel 68 - 22 februari 2023
Tentakel 67 - 15 december 2022
Tentakel 66 -18 oktober 2022
Tentakel 65 - 30 augustus 2022
Tentakel 64- 14 juni 2022
Tentakel 63 - 14 april 2022
Tentakel 62 - 20 januari 2022
Tentakel 61 - 15 december 2021
Tentakel 60 - 13 oktober 2021
Tentakel 59 -23 april 2021
Tentakel 58 - 13 april 2021
Tentakel 57 - 17 februari 2021
Tentakel 56 - 5 januari 2021
Tentakel 55 - 20 oktober 2020
Tentakel 54 - 25 augustus 2020
Tentakel 53 - 7 juli 2020
Tentakel 52 - 1 mei 2020
Tentakel 51 - 25 februari 2020
Tentakel 50 - 1 januari 2020
Tentakel 49 - 22 oktober 2019
Tentakel 48 - 27 augustus 2019
Tentakel 47 - 10 juli 2019
Tentakel 46 - 9 mei 2019
Tentakel 45 - 13 maart 2019
Tentakel 44 - 1 januari 2019
Tentakel 43 - 24 oktober 2018
Tentakel 42 - 22 augustus 2018
Tentakel 41 - 26 juni 2018
Tentakel 40 - 1 mei 2018
Tentakel 39 - 22 februari 2018
Tentakel 38 - 1 januari 2018
Tentakel 37 - 13 november 2017
Tentakel 36 - 5 september 2017
Tentakel 35 - 12 juli 2017
Tentakel 34 - 15 mei 2017
Tentakel 33 - 16 maart 2017
Tentakel 32 - 25 januari 2017
Tentakel 31 - 25 oktober 2016
Tentakel 30 - 21 juli 2016
Tentakel 29 - 25 mei 2016
Tentakel 28 - 24 maart 2016
Tentakel 27 - 18 januari 2016
Tentakel 26 - 16 december 2015
Tentakel 25 - 25 september 2015
Tentakel 24 - 6 augustus 2015
Tentakel 23 - 4 juni 2015
Tentakel 22 - 22 april 2015
Tentakel 21 - 26 februari 2015
Tentakel 20 -17 december 2014
Tentakel 19 -12 juni 2014
Tentakel 18 -20 maart 2014
Tentakel 17 -19 december 2013
Tentakel 16 - 2 november 2013
Tentakel 15 - 25 juli 2013
Tentakel 14 - 2 mei 2013
Tentakel 13 - 14 januari 2013
Tentakel 12 - 14 december 2012
Tentakel 11 - 19 juli 2012
Tentakel 10 - 8 mei 2012
Tentakel 9 - 8 maart 2012
Tentakel 8 - 1 december 2011
Tentakel 7 - 28 juli 2011
Tentakel 6 - 6 april 2011
Tentakel 5 - 23 december 2010
Tentakel 4 - 15 november 2010
Tentakel 3 - 15 september 2010
Tentakel 2 - 10 augustus 2010
Tentakel 1 - juli 2010