Hooiwagens

De EIS-werkgroep hooiwagens doet onderzoek aan de faunistiek en ecologie van de Nederlandse Opiliones. Ze bouwt onder andere een databestand op van waarnemingen van de Nederlandse soorten. Tevens wordt jaarlijks de nieuwsbrief Opilionieuws, opgenomen in de Nieuwsbrief Spined, uitgegeven.

Wie waarnemingen wil bijdragen kan deze opsturen naar Jinze Noordijk, dan wel invoeren op Waarneming.nl. Het wordt zeer op prijs gesteld als waarnemingen vergezeld gaan van foto's.

Literatuur

Boeken, M. & J. Noordijk 2021. Megabunus diadema – een nieuwe hooiwagensoort voor Nederland (Opiliones: Phalangiidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 56: 7-14.

Noordijk, J. 2021. Enkele nieuwe hooiwagensoorten (Opiliones) voor De Kaaistoep. In: Natuurstudie in De Kaaistoep. Verslag over 2020, 26e onderzoeksjaar (red: T. Peeters, A. van Eck & T. Cramer): 25-26. - TWM Gronden BV, Natuurmuseum Brabant & KNNV-afdeling Tilburg.

Noordijk, J. 2021. De kaphooiwagen Trogulus nepaeformis (Opiliones: Trogulidae) komt ook buiten Zuid-Limburg voor. - Entomologische Berichten 81: 76-77.

Noordijk J (samenstelling) 2020. Opilionieuws 12. - Nieuwsbrief Spined 39: 28-35.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2018. Opilionieuws 11 [2017]. - Nieuwsbrief Spined 37: 34-39.

Noordijk, J. 2017. Muurhooiwagens: beschermd door de ZLSM. - Miljoenenlijn Expresse 107: 19.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2016. Opilionieuws 10. - Nieuwsbrief Spined 36: 49-54.

Noordijk, J. 2016. Boekbespreking: Les opilions de la moitié nord de la France (Arachnida: Opiliones) (E. Iorio & E. Delfosse). - Entomologische Berichten 76: 233-234.

Noordijk, J., Th. Heijerman & R. Morssinkhof 2016. A rare teratology in the harvestman Lophopilio palpinalis. - Arachnology 17: 100-102

Noordijk, J., H. Wijnhoven & J. Bink 2015. De hooiwagen Nelima gothica nieuw voor Nederland (Opiliones). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 44: 17-28 

Wijnhoven, H. & C.E. Prieto 2015. Dicranopalpus caudatus Dresco, 1948: not a synonym of Dicranopalpus ramosus (simon, 1909) but a valid species after all (Arachnida, Opiliones). - Revista Ibérica de Aracnología 26: 25-34

Noordijk J. 2014. Book review: Verbreitungsatlas der Weberknechte des Großherzogtums Luxemburg (C. Muster & M. Meyer 2014). - Arachnologische Mitteilungen 48: i-ii.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2014. Opilionieuws 9. - Nieuwsbrief Spined 34: 36-40.

Wijnhoven, H. 2014. Andromorphic females in a population ofNemastoma dentigerum Canestrini, 1873 (Opiliones: Nemastomatidae). - Nieuwsbrief Spined 34: 5-6.

Turin, H., J. Noordijk, F. van der Meer & P. Boer 2014. Hooiwagens, loopkevers en mieren in houtwallen in de Noardlike Fryske Wâlden. - Entomologische Berichten 74: 219-229.

Noordijk, J., J. Bink & H. Wijnhoven 2014. Uitbreiding van de hooiwagenAstrobunus laevipes (Opiliones). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 42: 11-17.

Noordijk, J. & J. Bink 2014. Leiobunum religiosum (Opiliones: Sclerosomatidae), een nieuwe hooiwagensoort voor de Nederlandse fauna. - Entomologische Berichten 74: 138-142.

Noordijk, J. 2014. Laatste populaties van de hooiwagen Opilio parietinus (Opiliones: Phalangiidae) in Nederland. - Entomologische Berichten 74: 21-27.

Wijnhoven, H., J. Noordijk & Th. Heijerman 2014. Het hooiwagengenusTrogulusin Nederland (Opiliones: Trogulidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 42: 1-9.

Helsdingen, P.J. van, S. IJland J. Noordijk & H. Wijnhoven 2013. Arachniden van het Roerdal: 1000-soortendag met enkele aanvullingen (Arachnida: Araneae, Opiliones, Pseudoscorpiones). - Nieuwsbrief Spined 33: 21-28.

Noordijk, J. 2013. Hooiwagens. - In: Grebbelinie Voorpostenlijn, inventarisatie flora en fauna in 2012 (Inberg, J.A. & G.M. Sanders (red.): 74-77. KNNV afdeling Wageningen e.o., Wageningen.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2013. Opilionieuws 8. - Nieuwsbrief Spined 33: 42-47.

Wijnhoven, H. 2013. Sensory structures and sexual dimorphism in the harvestman Dicranopalpus ramosus (Arachnida: Opiliones). - Arachnologische Mitteilungen 46: 27-46.

Wijnhoven, H. & J. Noordijk 2013. De Meinweg: hotspot voor hooiwagens. - Natuurhistorisch Maandblad 102: 249-251.

Williams, A.T. 2013. Nieuw vindplaatsen reuzenhooiwagen. - Natuurhistorisch Maandblad 102: 53.

Kuiper, M. & J. Noordijk 2012. Hooiwagens (Opiliones) in Groningse akkerranden. - Entomologische Berichten 72: 231-237.

Noordijk J., M. Lammers & Th. Heijerman 2012. De strooiselbewonende hooiwagens (Opiliones) van stuwwalbossen. - Nederlandse Faunistische Mededelingen 38: 17-24.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2012. Opilionieuws 6(7). - Nieuwsbrief Spined 32: 34-42.

Veer, R. van 't & J. Noordijk 2012. Spinnen en Hooiwagens in Zaanstad. - In: R. van 't Veer et al. (red.), Natuuratlas Zaanstad - CDROM-Bijlage 6. Ecologisch Adviesbureau Van 't Veer & De Boer, Jisp & Stichting Natuur & Milieu Educatie - Zaanstreek.

Williams, A.T. 2012. Reuzenhooiwagen nu ook in Limburg gevonden. - Natuurhistorisch Maandblad 101: 134-135.

Noordijk, J. 2011. Boekbespreking: Guide to harvestmen of the British Isles (P. Richards). - Entomologische Berichten 71: 144.

Noordijk. J., P.J. van Helsdingen, S. IJland, P. Tutelaers, L. Tutelaers & J. Cuppen 2011. Spinnen (Araneae) en hooiwagens (Opiliones) van Boswachterij Staphorst. - Nieuwsbrief Spined 30: 14-20.

Noordijk, J., L. Weitten & A. Kruithof 2011. Une nouvelle espèce de Leiobunum (Opiliones: Sclerosomatidae) pour la faune de France. - Bulletin d'Arthropoda 44: 12-19.

Noordijk, J., H. Wijnhoven & J. van Roosmalen 2011. De hooiwagenfauna van Zaanstad. - Tussen Duin en Dijk 10-4: 16-19.

Wijnhoven, H. 2011. Opilionieuws, nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens EIS-Nederland Jaargang 5, nummer 6. - Nieuwsbrief Spined 31: 28-32.

Wijnhoven, H. 2011. De invasieve hooiwagen Leiobunum sp. A in Nederland (Arachnida: Opiliones). - Entomologische Berichten 71: 123-129.

Wijnhoven, H. 2011. Notes on the biology of the unidentified invasive harvestman Leiobunum sp. (Arachnida: Opiliones). - Arachnologische Mitteilungen 41: 17-30.

Wijnhoven, H. & J. Noordijk 2011. Platybunus pinetorum, een volgende hooiwagen die Nederland verovert (Opiliones: Phalangiidae). -
Nederlandse Faunistische Mededelingen 36: 9-14

Wijnhoven, H. 2010. Opiliones - Hooiwagens. - In: Noordijk, J., R.M.J.C Kleukers, E.J. van Nieukerken & A.J. van Loon (red.), De Nederlandse biodiversiteit. Nederlandse Fauna 10: 171-172.

Wijnhoven, H. 2010. Opilionieuws. Nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens EIS-Nederland Jaargang 4, nummer 5. - Nieuwsbrief Spined 29: 32-36.

Wijnhoven, H. 2010. Hooiwagens op een Nijmeegse muur (Arachnida, Opiliones), II. - Nieuwsbrief SPINED 28: 32-35.

Noordijk, J., R.C.M. Verdonschot & P.J. van Helsdingen 2009. Spinnen en hooiwagens van verschillende leefgebieden in de Millingerwaard (Arachnida: Araneae & Opiliones). - Nieuwsbrief Spined 27: 19-24.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2009. Hooiwagenwaarnemingen uit Zeeuwse akkerranden. - Entomologische Berichten 69: 78-83.

Tempelman, D. 2009. Reuzenhooiwagens in Noord-Holland. - Tussen Duin en Dijk 8-1: 9.

Wijnhoven, H. 2009. Opilionieuws, nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens EIS-Nederland Jaargang 3, nummer 4. - Nieuwsbrief Spined 27: 34-36.

Wijnhoven, H. 2009. De Nederlandse hooiwagens (Opiliones). - Entomologische Tabellen 3: 1-118.

Wijnhoven, H. 2008. Hooiwagen in een hooiberg. - In: Kleukers, R., M. Berg & W. van Strien (red.), 2008. Passie voor kleine beestjes. EIS Nederland, Leiden, pp. 40-42 .

Wijnhoven, H. 2008. Opilionieuws, nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens EIS-Nederland 2 (3). - Nieuwsbrief Spined 25: 34-36.

Wijnhoven, H. 2008. Some notes on the mating behaviour of the harvestman Paroligolophus agrestis (Opiliones, Phalangiidae). - Nieuwsbrief Spined 24: 30-35.

Wijnhoven, H. & J. Noordijk 2008. Boekbespreking: Harvestmen - the biology of Opiliones (R. Pinto-da-Rocha, G. Machado & G. Giribet, red.). - Entomologische Berichten 68: 154.

Noordijk J., H. Wijnhoven & J.G.M. Cuppen 2007. The distribution of the invasive harvestman Dicranopalpus ramosus in the Netherlands (Arachnida: Opiliones). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 26: 65-68.

Wijnhoven, H. 2007. De hooiwagen Nelima doriae nieuw voor Nederland (Arachnida: Opiliones). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 26: 69-75.

Wijnhoven, H. 2007. Opilionieuws, nieuwsbrief van de werkgroep hooiwagens EIS-Nederland 1 (2). - Nieuwsbrief Spined 23: 38-40.

Wijnhoven, H., A. Schönhofer & J. Martens 2007. An unidentified harvestmanLeiobunum sp. alarmingly invading Europe (Arachnida: Opiliones). - Arachnologische Mitteilungen 34: 27-38.

Noordijk, J. & H. Wijnhoven 2006. De hooiwagen Dicranopalpus ramosus in Noord-Holland. - Tussen Duin en Dijk 2006-3: 10-11.

Wijnhoven, H. 2006. Hooiwagens op een Nijmeegse muur. - Nieuwsbrief Spined 22: 2-8.

Wijnhoven, H. 2006. Hooiwagens (Opilionida). - In: Weeda, E.J., W.A. Ozinga & G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis, Diversiteit hoog houden. Bouwstenen voor een geïntegreerd natuurbeheer, Alterra-rapport 1418, Alterra, Wageningen, pp. 103-104.

Wijnhoven, H. 2005. De hooiwagen Nelima sempronii nieuw voor Nederland (Opiliones: Phalangiidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 22: 1-6.

Wijnhoven, H. 2005. Checkliste der niederländischen Weberknechte (Arachnida: Opilionida). - Nieuwsbrief Spined 20: 4-12.

Spoek, G.L. 2005. Spinnen, hooiwagens en bastaardschorpioenen in het Mantingerveld (Arachnida). - Nieuwsbrief Spined 20: 23-28.

Wijnhoven, H. 2004. De stille opmars van de hooiwagen Dicranopalpus ramosus in Nederland (Arachnida: Opiliones). - Nieuwsbrief Spined 19: 9-12

Wijnhoven, H. 2003. De hooiwagen Astrobunus laevipes nieuw voor Nederland (Opiliones: Phalangiidae). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 19: 73-78.

Wijnhoven, H. 1998. De hooiwagen Platybunus pinetorum, nieuw voor de fauna van Nederland (Opiliones: Phalangiidae). - Entomologische Berichten 58: 233-237.

Wijnhoven, H. 1998. De kleine hooiwagen Nemastoma dentigerum Canestrini (Opilionida, Nemastomatidae). - Nieuwsbrief Spined 13: 1-5.

Wijnhoven, H. & P. Koomen 1997. Nemastoma bimaculatum in Nederland (Arachnida, Opilionida). - Nederlandse Faunistische Mededelingen 7: 5-6.

Cuppen, J.G.M. 1994. Dicranopalpus ramosus, a new species of harvestman for the Netherlands (Opilionida: Phalangiidae). - Entomologische Berichten 54: 176-178.

van der Weele, R. 1993. Opilio canestrinii nieuw voor de Nederlandse fauna (Opilionida: Phalangiidae). - Entomologische Berichten 53: 91.

Meijer, J. 1984. Different phenological strategies in two nemastomatid harvestmen (Arachnida, Opilionida, Nemastomatidae). - Bulletin of the British Arachnological Society 6: 211-216.

Spoek, G.L. 1975. De hooiwagens (Oplionida) van Nederland. - Wetenschappelijke Mededelingen KNNV 50: 1-32.

Meijer, J. 1973. Some remarks on the systematics of the Mitostoma chrysomelas-group (Arachnida, Opilionida, Nemastomatidae). - Zoologische Mededelingen 46 (9): 117-127.

Spoek, G.L. 1963. The Opilionida (Arachnida) of the Netherlands. - Zoologische Verhandelingen 63: 1-70.

Spoek, G.L. 1957. De hooiwagens (Arachnoidea, Opiliones) van de Sint-Pietersberg en van andere delen van de provincie Limburg. - Natuurhistorisch Maandblad 46 (3-4): 40-50.

Coördinator

Jinze Noordijk
EIS Kenniscentrum Insecten
Postbus 9517
2300 RA Leiden
071-7519309
jinze.noordijk@naturalis.nl