Publicaties

Een permanent bijgehouden versie van de catalogus van de Nederlandse spinnen, als opvolger voor de catalogus uit 1999 in de Nederlandse Faunistische Mededelingen 10, is hier te vinden. Deze is niet op papier gepubliceerd maar alleen als pdf in te zien en te downloaden. 

Tevens is een naamlijst met codes en een overzicht met het voorkomen van de soorten per provincie beschikbaar. 

Op deze pagina zijn diverse andere publicaties van de EIS-spinnenwerkgroep beschikbaar.

nieuwsbrief Spined

Voor de Werkgroep Spinnen wordt een nieuwsbrief uitgegeven die de naam SPINED draagt. Dit is een afkorting van SPInen van NEDerland. Dat "spined" als Engels woord goed bij spinnen past is een leuke bijkomstigheid. Buitenlanders spreken de naam van het tijdschrift dan ook op zijn Engels uit. De afleveringen worden in druk verspreid, maar tegenwoordig vanwege het gemak vooral als pdf. Het wordt ruim verspreid binnen Europa. 

SPINED verschijnt meestal één (soms twee) keer per jaar en bevat artikelen over spinnen en hooiwagens. De meeste artikelen gaan over inventarisaties van gebieden, nieuwe waarnemingen van zeldzame of bijzondere soorten en meldingen van nieuwe soorten, die nog niet eerder in ons waren aangetroffen. Maar er worden ook meer theoretische beschouwingen opgenomen over relaties tussen spinnen onderling, zowel binnen een soort als tussen individuen van verschillende soorten. De nieuwsbrief van de Werkgroep Hooiwagens 'Opilionieuws' is ook in SPINED te vinden. SPINED is bedoeld om alle personen die in spinnen en hooiwagens geïnteresseerd zijn op de hoogte te houden van de belangrijkste ontwikkelingen op het gebied van nomenclatuur, literatuur en bijeenkomsten, zoals internationale congressen.

Aandachtsoorten

Spin van het jaar 2017: Nuctenea umbratica 
De keuze voor de Spin van het Jaar 2017, een project van de European Archnological Society, is dit jaar gevallen op Nuctenea umbratica. Dit is een vrij algemene wielwebspin, waar ook de bekende Kruisspin toe behoort. Toch kennen weinig mensen hem, omdat het een nachtdier is. Overdag verborgen in een spleet onder een raamkozijn of schutting, vaak ook onder boomschors, ’s nachts in zijn web. De Nederlandse naam zou Schaduwwielwebspin moeten zijn als je de wetenschappelijk naam gewoon vertaalt, maar plat vertaald heet hij Platte wielwebspin, omdat hij wat afgeplat is. Meer informatie over deze prachtige spin is te vinden in dit artikel. Waarnemingen kunnen zoals elk jaar weer bij Peter van Helsdingen worden gemeld.

Spin van het jaar 2015: de struikspin Anyphaena accentuata 
De struikspin Anyphaena accentuata is best een mooi spinnetje, maar niet zo gemakkelijk te vinden. Hij zit op of onder bladeren van bomen en struiken. De spin is het gemakkelijkst te vinden door te kloppen op boomtakken of met een net te slepen langs de takken van struiken. Hij komt redelijk algemeen voor in het oosten van het land. Er zijn slechts een paar 100 jaar oude opgaven uit het westen in Noord-Holland en Zeeland zonder exacte plaatsaanduiding. Waarnemingen kunnen zoals elk jaar weer bij 
Peter van Helsdingen worden gemeld. 

Spin van het jaar 2014: Linyphia triangularis 
Linyphia triangularis maakt hangmatwebjes in de tuin, op de heide en op andere lage, zonbeschenen vegetatie. De Linyphiidae waartoe deze soort behoort vormen de grootste spinnenfamilie in ons land, met ongeveer 250 soorten. Vele vertegenwoordigers uit deze familie zijn erg klein, maar een volwassen Linyphia triangularis behoort tot de grotere soorten en is daardoor gemakkelijk te vinden. De volwassen spinnen zijn in de late zomer en het najaar te vinden in hun webben. Waarnemingen kunnen bij 
Peter van Helsdingen worden gemeld. 

Spin van het jaar 2013: de Gewone mijnspin Atypus affinis 
De Gewone Mijnspin is een goed bekende soort uit de familie van de Mijnspinnen (Atypidae), een familie die volgens de laatste stand 29 soorten omvat en, op één uitzondering na, in het Palearctische en Oriëntaalse gebied voorkomt. In Nederland komt deze soort voor op de hoge zandgronden, zoals in het Gooi, Utrechtse heuvelrug, de Veluwe en Noord-Brabant. Wellicht zal in het komende jaar de verspreiding in ons land nauwkeuriger in kaart kunnen worden gebracht. De woonbuizen worden meestal gevonden op zonnige en warmere open plekken, zoals heideterreinen, grasvelden en wegbermen. Gevraagd wordt waarnemingen en bijzonderheden van deze soort aan mij door te geven: Peter van Helsdingen, EIS-Nederland, p/a Naturalis, Postbus 9517, 2300 RA Leiden (
Peter.vanHelsdingen@naturalis.nl). Meer informatie vindt u hier. 

Lentevuurspin Eresus sandaliatus 
Dit blijft onveranderd een aandachtssoort. Het bekende verspreidingsgebied is beperkt tot de zuidelijke Veluwe en Noord-Limburg, maar in het afgelopen jaar is in de provincie Noord-Brabant een populatie aangetroffen in het grensgebied tussen België en Nederland. 

Grote gerande oeverspin Dolomedes plantarius 
De grote gerande oeverspin is een grote spin, die Europees gezien zeldzaam is. Nederland is wat betreft deze soort goed bedeeld doordat de meeste laagveenplassen de status van reservaat hebben. In een aantal reservaten is bovendien verjonging van laagveen op gang gebracht door het leegtrekken van oude, verboste petgaten. Daardoor worden nieuwe leefgebieden gemaakt. Met name in de Noordoostpolder lijkt er een uitbreiding van het areaal op gang te zijn.

Florentijnse muurspin Segestria florentina 
Al sinds ruim een eeuw is deze soort bekend uit Zeeland. Later werd hij ook in enkele grote steden gevonden, zoals Rotterdam, 's-Gravenhage en Amsterdam. Ik onderzocht de verspreiding in Zeeland indertijd wat nauwkeuriger en het leek dat hij met name in Zeeuws-Vlaanderen, Noord- en Zuid-Beveland, Walcheren en Schouwen-Duiveland in vrijwel elk dorp of stad voorkomt. De laatste jaren lijkt ook deze soort zich uit te breiden. Er zijn meldingen uit Koudekerk aan den Rijn en uit de stad Utrecht. Er zijn ook diverse gevallen van beten door deze spin bekend geworden. Een uitzondering, want de overige spinnen in Nederland doen dat niet of komen niet door de huid heen. 

Coördinator

Peter van Helsdingen
EIS Kenniscentrum Insecten

Postbus 9517
2300 RA Leiden

 

Archief

Spined41
1,2 MB
Spined40
2,1 MB
Spined39
3,9 MB
spined38
4,6 MB
spined37
3,5 MB
spined36
4,0 MB
spined35
911,3 KB
spined34
4,5 MB
1 2 3