SPIN VAN HET JAAR 2017: Nuctenea umbratica
De keuze voor
de Spin van het Jaar 2017, een project van de European Archnological Society,
is dit jaar gevallen op Nuctenea
umbratica. Dit is een vrij algemene wielwebspin, waar ook de bekende Kruisspin
toe behoort. Toch kennen weinig mensen hem, omdat het een nachtdier is. Overdag
verborgen in een spleet onder een raamkozijn of schutting, vaak ook onder
boomschors, ’s nachts in zijn web. De Nederlandse naam zou Schaduwwielwebspin
moeten zijn als je de wetenschappelijk naam gewoon vertaald, maar plat vertaald
heet hij Platte wielwebspin, omdat hij wat afgeplat is. Dat maakt het mogelijk
om goed weg te kruipen in kieren en andere nauwe ruimtes. De Engelse naam is
Walnut Orb Spider, naar men zegt vanwege de kleur, maar die is vooral
donkergrijs tot zwart met lichtere randjes rond de bladfiguur op de rug. Een
andere Engelse naam is Evening Spider, een meer begrijpelijke naam.
Op de
buikzijde van het achterlijf zitten twee opvallende witte vlekken, zoals bij
veel wielwebspinnen, maar bij deze donker gekleurde soort zijn ze ook 's nachts
goed te zien.
Het wielweb kan groot zijn, maar dat is afhankelijk
van de geboden ruimte. Het is in ieder geval opvallend grofmazig, wat wellicht
te maken heeft met de belangrijkste prooi van deze soort, de wat grotere
nachtvlinders, maar een langpootmug wordt niet geschuwd. Een signaaldraad
verbindt overdag de spin met het centrum van het web, alleen ’s nachts zit hij
zelf in het midden van zijn web.
Zoals bij de meeste
wielwebspinnen is het mannetje een stukje kleiner (ca 10 mm) dan het vrouwtje,
dat wel 15 mm groot kan worden, zeker in de tijd dat ze vol eieren zit. De
soort is eigenlijk het hele jaar gemakkelijk te vinden als je weet waar je moet
zoeken. Er lijkt geen duidelijk begrensde paartijd te zijn. Volwassen vrouwtjes
zijn een groot deel van het jaar te vinden en mannetjes van augustus tot in
november. Of de soort een- of tweejarig is wordt nergens vermeld.
In Nederland kan de soort
nauwelijks met een andere soort worden verward. De platte vorm, donkere kleur,
het wijdmazige web en nachtelijk leefwijze zijn kenmerkend
De bedoeling van het project Spin van het Jaar is
mensen vertrouwd te maken met deze soort en meteen ook gegevens over zijn voorkomen te verzamelen. Daarom verzoeken wij
waarnemingen (plaats, datum, bijzonderheden) op te sturen naar Peter van Helsdingen
Bijzonderheden waarin wij zijn geïnteresseerd zijn de omschrijving van de
plaats van het web en de prooi.