Veel Nederlandse zweefvliegen op Europese Rode Lijst

Niet minder dan 31 Nederlandse soorten zweefvliegen komen voor de Europese Rode Lijst, die gisteren door de IUCN gepubliceerd is. Soorten op de Rode Lijst lopen een risico om uit Europa – en dus ook uit Nederland – te verdwijnen. Acht soorten hebben de status van ‘bedreigd’, 11 ‘kwetsbaar’ en 12 ‘gevoelig’. Het aantal Nederlandse soorten is veel hoger dan het aantal Nederlandse soorten wilde bijen op een eerdere Europese Rode Lijst Bijen (namelijk 10). De bedreigde Nederlandse zweefvliegen zijn vooral soorten waarvan de larven leven in dood hout (n=9), moerassen en zilte gebieden (n=8), heidevelden (n=8) en in mierennesten (n =4).

Eerder dit jaar werd al duidelijk dat het aantal zweefvliegen de afgelopen decennia in het bos “Boeschoten” op de Veluwe heel sterk achteruit gegaan was. Op de Rode Lijst voor Vlaanderen, die vorig jaar gepubliceerd werd, komen niet minder dan 136 soorten zweefvliegen voor die uit Vlaanderen dreigen te verdwijnen. De auteurs van de Europese Rode Lijst zweefvliegen wijzen erop, dat voor veel Europese soorten geen betrouwbare abundantietrend beschikbaar is, maar dat bovengenoemde studies suggereren dat die vaak negatief kan zijn. Bij gevolg geeft de huidige Europese Rode Lijst door gebrek aan data nog een te positief beeld.

Als belangrijkste drie oorzaken voor de bedreiging van zweefvliegen noemen de auteurs landbouw en watermanagement, bebouwing en aantasting van natuurreservaten. Ook klimaatverandering leidt tot verandering van de zweefvliegfauna. Genoemde oorzaken zijn ook voor de achteruitgang van zweefvliegen in ons land heel herkenbaar. Anders dan voor Vlaanderen, is er voor Nederland nog geen Rode Lijst zweefvliegen beschikbaar. Gezien de vele aanwijzingen van achteruitgang van zweefvliegen in ons land en hun belangrijke rol als bestuivers, bestrijders van bladluizen en als bioindicators voor bossen, moerasgebieden en heidevelden is het van groot belang dat nu ook voor ons land een rode lijst opgesteld gaat worden.

BIJLAGE Nederlandse soorten op de Europese lijst naar bedreigingsklasse.

† = uit ons land verdwenen

[ www.nederlandsesoorten.nl geeft een overzicht van de totale inheemse fauna]

Bedreigd

Callicera fagesii                              - donkere glanszweefvlieg

Cheilosia morio                               - sparrengitje

Chrysogaster rondanii                   - breedkopdoflijfje

Eumerus tarsalis                             - grote bollenzweefvlieg

Microdon major                              - grote knikspriet

Neoascia unifasciata                     - Limburgse korsetzweefvlieg

Paragus albifrons                           - gevlekt kalkkrieltje

Pipiza accola                                   - zwervende platbek

Kwetsbaar

Callicera aenea                               - gele glanszweefvlieg

Callicera aurata                                             - gouden glanszweefvlieg

Callicera rufa                                   - dennenglanszweefvlieg

Chalcosyrphus eunotus                 - gestreepte molmzweefvlieg

Chalcosyrphus femoratus (†)      - grote rooddijbladloper

Chrysogaster basalis                      - blauw doflijfje

Lejops vittatus                                 - heenzweefvlieg

Microdon myrmicae                      - moerasknikspriet

Psarus abdominalis (†)                 - vermiljoenzweefvlieg

Sphaerophoria potentillae           - hoogveenlanglijf

Trichopsomyia lucida                    - grootbekplatbek

Gevoelig

Brachyopa vittata                          - grote sapzweefvlieg

Chrysogaster virescens                 - groen doflijfje

Chrysotoxum octomaculatum     - heidefopwesp

Microdon analis                              - bosknikspriet

Microdon devius                             - kalkknikspriet

Pelecocera lusitanica                     - duinheidedwerg

Pipizella annulata                           - grote langsprietplatbek

Platycheirus immarginatus          - kustplatvoetje

Sphaerophoria fatarum                - kleine gevlekte langlijf

Sphaerophoria loewi                     - zilte langlijf

Sphaerophoria virgata                  - heidelanglijf

Temnostoma meridionale            - maanwespvlieg