Steekmuggen (Culicidae) zijn door hun fraaie schubjes een lust voor het oog, mits door een binoculair bekeken (of op zeer goede macrofoto’s). Bovendien zijn het vrijwel de enige ongewervelden die ook enthousiast belangstelling tonen voor jou. Desalniettemin zijn ze ondervertegenwoordigd wat het waarnemen door amateurentomologen betreft. Dat heeft alles te maken met de geringe afmetingen, tere bouw en het niet gemakkelijk voorhanden zijn van sleutels. Ze verliezen bij vastpakken al snel poten en schubben, en daarmee belangrijke kenmerken. Wie de steekmuggen voorzichtig in een buisje weet te krijgen en ze in de vriezer doodt, heeft meer kans op succes. Ook uitkweken is een uitstekende methode om mooie exemplaren te bemachtigen en heel simpel. Identificatie van het larvenstadium is in tegenstelling tot veel diptera-groepen uitstekend mogelijk en zelfs het popstadium laat zich op soort herkennen, al is daar ook nog wel wat te ontdekken/documenteren. Daarnaast wordt het steeds eenvoudiger goede foto’s van steekmuggen te maken (zelfs met mobiele telefoons). Alle reden dus om met de studie van deze groep aan de gang te gaan.
Professioneel wordt er ook aan steekmuggen gewerkt, op meerdere universiteiten en bij Centrum Monitoring Vectoren van de NVWA. Dit maakt dat er veel informatie beschikbaar is. Specifiek voor invasieve soorten steekmuggen in Europa is er bv. een mooie Soortzoeker gemaakt waar ook 9 meer algemene inheemse in zijn afgebeeld. Er zijn diverse standaardwerken over biologie en identificatie en er is ook veel informatie op internet te vinden, waaronder een gratis downloadbare multi-entry key voor alle soorten in Europa, MoskeyTool: https://www.medilabsecure.com/moskeytool.html . Via bibliotheken (bv Naturalis) en bij mensen die aan macrofauna werken, is ook een proeftabel in omloop die bij Alterra door Jeanette van Haren en Piet Verdonschot gemaakt (vraag me evt. per mail). Een overzicht van de verspreiding van soorten in Nederland is te vinden in de publicatie van Ibañez-Justicia et al, 2015.
Wie wil beginnen met zich in Culicidae te verdiepen, en op zoek is naar deze of andere bronnen, of vragen heeft over steekmuggen, kan contact opnemen met:
Arjan Stroo
c.j.stroo@nvwa.nl
Becker, N., D. Petric, M. Zgomba, C. Boase, M. Madon, C. Dahl & A. Kaiser (2020) Mosquitoes and their control. 3rd edition, Springer-Verlag Berlin Heidelberg. ISBN 978-3-030-11622-4.
Gunay F., M. Picard & V. Robert - MosKeyTool Version 2.2 (2020) ; last update: 30/07/2020.
van Haren, J.C.M. & P.F.M. Verdonschot Proeftabel Nederlandse Culicidae. IBN-rapport 173, Wageningen.
Ibañez-Justicia, A., Stroo, A., Dik, M., Beeuwkes, J., and Scholte, E. J. (2015).National mosquito (Diptera: Culicidae) survey in The Netherlands 2010-2013.J. Med. Entomol.52, 185–198. doi: 10.1093/jme/tju058
Soortzoeker invasieve steekmuggen in Europa (Culicidae)
Coördinator: Arjan Stroo
E-mail: c.j.stroo@nvwa.nl